08-10-2024

Egoisme

In mijn vorige blog of artikel heb ik beschreven wat het verschil is tussen zelfliefde en egoïsme. Ik hoor erg vaak cliënten spreken over het egoïsme van een voor hen dierbare persoon. Iemand die functioneert uit de drama-driehoek (redder - klager - slachtoffer), zal altijd de ander als egoïstisch bestempelen.  Zij vergeten hun eigen aandeel daarbij. Door inzicht te krijgen in de problematiek of jouw irritaties over een ander, leg ik eerst uit wat egoïsme is (vanuit wetenschappelijke hoek) om vervolgens jou 8 stappen aan te bieden wat de “egoïst” kan doen om jou te bereiken op een empathische en fijne wijze. Het beeld over de ander zal op slag veranderen en de irritaties en frustraties verdwijnen naar de achtergrond. 

We beginnen met een herkenbaar verhaal om aan te geven hoe het in relaties toegaat als een partner egoïstisch overkomt:

In een klein stadje, waar de huizen dicht bij elkaar stonden en de mensen elkaars leven tot in detail kenden, leefde een vrouw genaamd Lisa. Lisa was een intelligente, warme vrouw met een hart van goud. Ze had jarenlang gedacht dat ze geluk had gehad toen ze haar partner, Mark, ontmoette. Hij was charmant, succesvol en leek een man te zijn met een duidelijke visie in het leven. Toch was er iets aan Mark dat langzaam maar zeker aan Lisa begon te knagen, een eigenschap die haar ziel steeds meer begon uit te putten: zijn diepgewortelde egoïsme.

In het begin viel het Lisa niet op. Mark leek gewoon iemand te zijn die wist wat hij wilde, iemand die beslissingen nam zonder aarzeling. Ze bewonderde zijn vastberadenheid en vond het aantrekkelijk hoe hij altijd controle had over de situatie. Maar naarmate de maanden verstreken, begon zijn gedrag zijn ware aard te laten zien.

Elke keer als Lisa iets voorstelde, of het nu ging om wat ze zouden eten, waar ze vakantie zouden vieren of zelfs welke film ze zouden kijken, koos Mark altijd voor zijn eigen voorkeur. Het was nooit een gezamenlijke beslissing. Lisa begon te merken dat haar eigen stem in de relatie steeds zwakker werd, alsof ze in de schaduw van Mark leefde. Ze was altijd degene die zich moest aanpassen, die haar eigen verlangens en behoeften opzij moest zetten voor de zijne.

Het begon met kleine dingen. Mark zou bijvoorbeeld altijd de beste plek op de bank nemen, zich nestelen met de afstandsbediening terwijl hij ongeïnteresseerd de programma's die Lisa graag keek weg zapte. Ze dacht in het begin dat het niet de moeite waard was om ruzie over te maken. Maar na verloop van tijd groeiden de voorbeelden van zijn zelfgerichtheid.

Wanneer Lisa ziek was, leek Mark altijd de situatie om te draaien, alsof hij meer aandacht en zorg verdiende dan zij. “Ik weet dat jij je niet lekker voelt, maar ik heb een lange werkdag gehad,” zou hij zeggen, en hij zou nooit vragen hoe het echt met haar ging. Zelfs toen ze met hoge koorts in bed lag, moest Lisa de energie opbrengen om het avondeten te regelen, omdat Mark het als vanzelfsprekend beschouwde dat zij altijd voor hem zorgde.

De vakanties die ze samen planden, waren nooit werkelijk voor beiden bedoeld. Mark koos steevast de locaties die hij wilde bezoeken: luxe resorts met golfbanen en exclusieve clubs. Als Lisa ooit voorstelde om een rustige plek te kiezen waar ze konden wandelen in de natuur, wuifde hij het voorstel weg alsof het absurd was. Hij verstopte zijn zelfzucht onder een dekmantel van rationaliteit. “We werken zo hard, we verdienen luxe,” zei hij dan met een glimlach die alleen maar bedoeld was om zijn eigen keuzes te rechtvaardigen.

Op een dag, toen Lisa een belangrijke promotie kreeg op haar werk en naar huis snelde om het nieuws met Mark te delen, verwachtte ze ten minste een beetje opwinding van zijn kant. Maar toen ze hem het nieuws vertelde, keek hij haar alleen maar aan en zei: “Dat is geweldig, maar wat gaan we vanavond eten? Ik sterf van de honger.”

Het was op dat moment dat Lisa zich realiseerde dat Mark haar vreugde, haar dromen, zelfs haar eenvoudige genoegens in het leven langzaam opslokte. Het was alsof ze gevangen zat in een relatie waarin haar behoeften geen enkele ruimte kregen. Mark leek niet in staat te zijn om voorbij zichzelf te kijken, om haar als een gelijkwaardige partner te zien in plaats van iemand die er was om zijn leven gemakkelijker en comfortabeler te maken.

Ze dacht na over al die keren dat ze voor hem had gezorgd, de talloze momenten waarop ze haar eigen plannen had opgegeven om hem gelukkig te maken. En wat had ze ervoor teruggekregen? Een constante verwachting dat zij zich zou aanpassen, zonder ooit iets te mogen vragen in ruil.

Langzaam maar zeker begon Lisa een besluit te vormen in haar gedachten. Ze kon niet langer in de schaduw van zijn egoïstische aard leven. Ze wist dat liefde op wederkerigheid moest zijn gebaseerd, niet op de behoeften van één persoon. En hoewel het moeilijk was, nam ze de moedige stap om voor zichzelf op te komen.

Op een avond, terwijl Mark weer bezig was met het plannen van een weekend dat volledig rond zijn interesses draaide, onderbrak Lisa hem kalm. “Mark,” zei ze, “we moeten praten.”

Hij keek haar aan, verbaasd dat ze zijn monoloog durfde te onderbreken. “Ik heb het gevoel dat ik in deze relatie nooit de ruimte krijg om mezelf te zijn,” vervolgde ze. “Ik ben er altijd voor jou geweest, maar jij lijkt nooit werkelijk te beseffen wat ik nodig heb, of wie ik ben buiten wat ik voor jou kan betekenen.”

Mark rolde met zijn ogen. “Je overdrijft. We hebben het goed samen.”

Maar voor het eerst in lange tijd voelde Lisa de kracht terugkomen in haar stem. “Nee, Mark. Jij hebt het goed. Maar ik niet meer. En dat moet veranderen, anders kan ik dit niet langer volhouden.”

Dat moment was de omslag. Of Mark het ooit echt begreep of niet, maakte niet langer uit. Wat belangrijk was, was dat Lisa haar eigenwaarde had hervonden, en dat ze weigerde zichzelf nog langer op te offeren voor iemand die alleen zichzelf zag.

Vanaf dat moment koos Lisa ervoor om te leven op haar eigen voorwaarden, niet langer gebonden aan de zelfzuchtige behoeften van een partner die niet in staat was om voorbij zijn eigen spiegelbeeld te kijken.

Hier is de afbeelding die het verhaal van Lisa en haar egoïstische partner Mark uitbeeldt. Het laat het moment zien waarop Lisa besluit om voor zichzelf op te komen, terwijl Mark nog steeds alleen met zijn eigen behoeften bezig is.

Op de afbeelding hieronder zie je een persoon genieten van een uitgebreide tafel voor hem alleen, terwijl anderen toekijken met een hongerige maag. Normaal zou je het eten delen met anderen, echter de egoïst eet alles zelf op en gooit de resten bij de varkenskot. Hij denkt daar zijn superieuriteit mee te laten zien. Echter hij zal het aan het einde altijd verliezen, want hij zal eenzaam sterven.

Maar wat is nu eigenlijk egoïsme?

Egoïsme is het gedrag wat je laat zien als je bewust ten koste van een ander aan jezelf denkt. Maar egoïsme is meer dan dat, namelijk:

Egoïsme kan worden verklaard door een combinatie van biologische, evolutionaire en psychologische factoren. Op biologisch niveau is egoïstisch gedrag vaak een manier om de overleving en voortplanting van een individu te verzekeren. Vanuit een evolutionair perspectief kan egoïsme worden gezien als een strategie die de verspreiding van genen maximaliseert. Tegelijkertijd spelen omgevingsfactoren en de ontwikkeling van empathie en sociale normen ook een grote rol in hoe en wanneer egoïstisch gedrag zich manifesteert.

Eerst verklaar ik het uit wetenschappelijke hoek:

1. Wij beginnen bij de evolutietheorie en natuurlijke selectie

In de evolutiebiologie wordt egoïsme vaak verklaard door het idee van natuurlijke selectie. Volgens Charles Darwin’s theorie van evolutie door natuurlijke selectie, hebben organismen de neiging om gedrag te vertonen dat hun eigen overleving en voortplanting bevordert. Egoïstisch gedrag kan vanuit dit perspectief gezien worden als een mechanisme dat individuen helpt om hun eigen kansen op overleving en voortplanting te maximaliseren. Dit betekent dat gedragingen die voordelig zijn voor het individu – zoals het veiligstellen van voedsel of hulpbronnen – geselecteerd kunnen worden, zelfs als ze anderen schaden.

2. Zelfzuchtige genen

De theorie van zelfzuchtige genen, geïntroduceerd door Richard Dawkins, suggereert dat egoïsme op genetisch niveau kan worden begrepen. Genen "werken" om zichzelf door te geven aan de volgende generatie, wat kan leiden tot gedrag dat voordelig is voor het individu dat deze genen draagt, zelfs als dat ten koste gaat van anderen. Dit betekent niet dat elk gedrag egoïstisch is, maar dat er een evolutionaire basis is voor gedrag dat de reproductieve fitheid van een individu maximaliseert.

3. Kin-selectie en wederkerigheid

Hoewel egoïsme een overlevingsstrategie kan zijn, zijn er ook evolutionaire processen die altruïsme kunnen verklaren, vooral in de context van verwantschap (kin-selectie). Kin-selectie stelt dat organismen egoïstische beslissingen kunnen nemen om hun eigen genen te beschermen, maar dat dit ook kan leiden tot altruïsme jegens familieleden, omdat zij dezelfde genen delen. Dit betekent dat egoïstisch gedrag vaak wordt afgewogen tegen de voordelen van het helpen van verwanten.

Daarnaast bestaat er het principe van wederkerig altruïsme. Dit houdt in dat organismen elkaar helpen met de verwachting dat dit gedrag in de toekomst wordt terugbetaald. Hoewel dit altruïstisch lijkt, is het in feite een strategie die kan voortkomen uit een egoïstisch motief: hulp bieden met de verwachting later zelf geholpen te worden. In een aantal culturen is het normaal dat kinderen later als volwassene voor hun ouders gaan zorgen. Is het een natuurlijke selectie of komt het voort uit een opgelegde (eisende) selectie? Het antwoord ligt bij de ouders. In hoeverre hebben zij tijdens de opvoeding gemanipuleerd naar een besef bij hun kinderen dat zij voor de ouders moeten zorgen. Ik zelf zal mijn kinderen nooit belasten om voor mij te gaan zorgen. Zeker niet als zij een eigen gezin hebben. Mocht het uit het kind zelf komen, dan zal ik het omarmen en is mijn reactie dankbaar. Echter ik zal ze het nooit verplichten. 

4. Neuropsychologie en hersenstructuren

Op neurologisch vlak zijn er ook verklaringen voor egoïsme. Zoals eerder genoemd, is het brein betrokken bij de afweging tussen eigenbelang en het belang van anderen. Hersengebieden zoals het ventrale striatum en de prefrontale cortex zijn betrokken bij het verwerken van beloningen en het nemen van beslissingen. Egoïstisch gedrag kan het gevolg zijn van de activatie van deze systemen wanneer een individu ervoor kiest om persoonlijke beloningen of voordelen na te streven.

Daarnaast kunnen stoornissen of variaties in de werking van het empathie netwerk in de hersenen (zoals de temporopariëtale junctie en de mediale prefrontale cortex) ervoor zorgen dat sommige mensen minder gevoelig zijn voor de gevoelens en behoeften van anderen, wat kan leiden tot meer egoïstische beslissingen.

5. Omgevingsfactoren en opvoeding

Egoïstisch gedrag wordt niet alleen door biologie en genen bepaald. Psychologische en omgevingsfactoren, zoals opvoeding, sociale omgeving en culturele normen, spelen ook een belangrijke rol. Een opvoeding die individualisme of competitie aanmoedigt, kan bijvoorbeeld de kans vergroten dat iemand egoïstisch gedrag vertoont. Ook kunnen traumatische ervaringen of een gebrek aan positieve sociale interacties leiden tot een grotere focus op zelfbehoud en egoïsme.

Wat gebeurt er in ons brein bij egoïsme?

Beloningssysteem: 

Het ventrale striatum en de prefrontale cortex zijn betrokken bij beloningsverwerking en zelfgericht gedrag. Wanneer mensen keuzes maken die hun eigen belangen vooropstellen, wordt het beloningssysteem geactiveerd. Dit is dezelfde regio die geassocieerd wordt met plezier en beloning, wat een directe motivatie kan vormen voor egoïstisch gedrag.

Empathie en sociale afwegingen: 

Tegelijkertijd spelen delen van de hersenen zoals de mediale prefrontale cortex en de temporopariëtale junctie een rol in empathie en het begrijpen van de intenties en gevoelens van anderen. Wanneer deze gebieden minder actief zijn, kunnen mensen minder geneigd zijn om rekening te houden met anderen en meer egoïstische beslissingen nemen.

Zelfbehoud en overlevingsdrang: 

Het amygdala en de hypothalamus zijn betrokken bij emoties en zelfbehoud, wat ook een rol kan spelen bij egoïstisch gedrag. Deze structuren helpen bij het identificeren van bedreigingen en het nemen van beslissingen die de eigen veiligheid en overleving bevorderen, wat in sommige situaties tot egoïsme kan leiden.

Wat is nu de essentie van egoïsme?

De essentie van een egoïst is dat hij of zij primair handelt vanuit eigenbelang, zonder veel rekening te houden met de behoeften, gevoelens of belangen van anderen. Egoïsme betekent dat iemand zijn eigen wensen, verlangens en belangen vooropstelt, zelfs wanneer dit ten koste gaat van anderen. Dit kan zich uiten in het nemen van beslissingen of het vertonen van gedrag dat vooral gericht is op persoonlijk gewin of welzijn, zonder oog te hebben voor de effecten op anderen.

Een egoïst kan bijvoorbeeld situaties manipuleren om voordeel te halen, weinig empathie tonen of consequent de eigen verlangens boven die van anderen plaatsen. Echter, egoïsme kan variëren in intensiteit; sommige mensen kunnen egoïstisch handelen in specifieke situaties, terwijl anderen dit als een algemeen levenspatroon aannemen.

Vaak wordt egoïsme negatief beoordeeld, omdat het kan leiden tot een gebrek aan samenwerking, compassie en sociale harmonie, hoewel sommigen ook beargumenteren dat een gezonde mate van zelfgerichtheid soms nodig is voor persoonlijke groei en welzijn.

Hoe ontstaat egoïsme?

1. Natuurlijke instincten en overleving

Vanuit een evolutionair perspectief is een zekere mate van egoïsme natuurlijk. Het overlevingsinstinct dwingt mensen om zichzelf en hun eigen behoeften te beschermen. Dit geldt vooral wanneer middelen schaars zijn. Het gedrag dat gericht is op het waarborgen van persoonlijk welzijn en veiligheid kan worden gezien als een vorm van zelfbehoud, wat in extreme vormen kan leiden tot egoïsme.

2. Opvoeding en omgeving

De manier waarop iemand wordt opgevoed, kan een grote invloed hebben op de ontwikkeling van egoïsme. Kinderen die in een omgeving opgroeien waar zelfzuchtig gedrag beloond wordt, of waar weinig aandacht is voor empathie en samenwerking, kunnen dit gedrag overnemen. Als een kind bijvoorbeeld vaak krijgt wat het wil zonder rekening te hoeven houden met anderen, kan dit leiden tot egoïstische neigingen.

3. Gebrek aan empathie

Een belangrijk aspect van egoïsme is een gebrek aan empathie, het vermogen om de gevoelens en behoeften van anderen te begrijpen en er rekening mee te houden. Mensen die moeite hebben om zich in te leven in anderen, of die deze vaardigheid nooit hebben ontwikkeld, kunnen vaker egoïstisch handelen, omdat ze simpelweg niet zien of begrijpen hoe hun acties anderen beïnvloeden.

4. Culturele en maatschappelijke invloeden

Egoïsme kan ook worden bevorderd door de cultuur of samenleving waarin iemand leeft. In samenlevingen waar individualisme wordt gepromoot en succes wordt gedefinieerd door persoonlijke prestaties en materieel gewin, kan egoïstisch gedrag worden gezien als een manier om vooruit te komen. Dit kan ertoe leiden dat mensen hun eigen belangen boven die van de groep of gemeenschap stellen.

5. Psychologische factoren

Egoïsme kan ook voortkomen uit onzekerheden of trauma’s. Iemand die bijvoorbeeld in zijn jeugd emotioneel of fysiek verwaarloosd is, kan een defensieve houding aannemen en zich vooral op zichzelf richten om te overleven. Dit kan leiden tot een “ik tegen de wereld”-mentaliteit, waarbij anderen vaak als concurrenten worden gezien in plaats van als partners of medemensen.

6. Sociale isolatie of privilege

Mensen die in een positie van macht of privilege verkeren, kunnen ook egoïstischer worden, omdat ze zich minder afhankelijk voelen van anderen. Dit kan ertoe leiden dat ze minder rekening houden met de behoeften van anderen, simpelweg omdat ze dat niet hoeven te doen. Ook kan sociale isolatie ertoe leiden dat iemand zichzelf en zijn eigen belangen boven die van anderen stelt, omdat er weinig sociale interactie is waarin rekening houden met anderen nodig is.

7. Competitieve omgevingen

In zeer competitieve omgevingen, zoals bepaalde werkculturen of sport, kan egoïsme worden aangemoedigd als een manier om te slagen. Wanneer persoonlijke successen belangrijker zijn dan samenwerking of gemeenschappelijke doelen, kan dit egoïstisch gedrag versterken.

Samenvattend ontstaat egoïsme door een combinatie van aangeboren instincten, omgevingsfactoren zoals opvoeding en cultuur, en persoonlijke ervaringen die kunnen leiden tot het vooropstellen van eigen belangen. Het is belangrijk op te merken dat egoïsme, net als veel andere gedragingen, op een spectrum ligt en kan veranderen afhankelijk van omstandigheden en persoonlijke ontwikkeling.

Wat kun je doen als jij van jezelf vind dat je een egoïst bent (wat opzichtig al knap is als je dit kunt toegeven)?

Als je jezelf herkent als iemand die vaak egoïstisch handelt en je wilt dat veranderen, zijn er verschillende stappen die je kunt nemen om je gedrag te verbeteren en meer rekening te houden met anderen. 

Hier zijn enkele praktische strategieën om aan je egoïsme te werken:

1. Zelfreflectie

   - De eerste stap naar verandering is erkennen dat je gedrag egoïstisch is. Dit vereist dat je eerlijk naar jezelf kijkt en situaties herkent waarin je jezelf boven anderen hebt gesteld zonder rekening te houden met hun gevoelens of behoeften.

   - Probeer situaties bij te houden waarin je egoïstisch hebt gehandeld. Schrijf op wat er gebeurde, hoe je reageerde, en hoe anderen zich daarbij voelden. Dit kan helpen om patronen in je gedrag te herkennen.

2. Ontwikkel empathie

   - Probeer bewust stil te staan bij hoe je acties anderen beïnvloeden. Vraag jezelf af: "Hoe zou ik me voelen als iemand dit bij mij deed?" of "Wat heeft de ander nodig in deze situatie?" Door je in anderen te verplaatsen, kun je leren meer rekening te houden met hun behoeften.

   - Wanneer je met anderen praat, richt je volledig op wat zij zeggen zonder meteen aan je eigen mening of belang te denken. Actief luisteren kan je helpen hun perspectief beter te begrijpen.

3. Oefen dankbaarheid en delen

   - Door regelmatig stil te staan bij de goede dingen in je leven en de mensen die je daarbij helpen, ontwikkel je een gevoel van dankbaarheid. Dit kan helpen om meer waarde te hechten aan relaties en minder gericht te zijn op je eigen behoeften.

   - Probeer vaker iets voor anderen te doen, zonder dat je daar zelf direct iets voor terug verwacht. Dit kan iets eenvoudigs zijn als tijd vrijmaken om iemand te helpen, een compliment geven, of een geschenk geven zonder bijbedoelingen. Het bewust oefenen van geven kan je helpen minder zelfgericht te zijn.

4. Werk aan zelfbewustzijn in sociale situaties

In sociale situaties, stel jezelf regelmatig de vraag: "Ben ik alleen met mijn eigen belangen bezig, of hou ik ook rekening met de ander?" Dit helpt om bewust te worden van eventuele egoïstische neigingen en kan je gedrag sturen.

   -Vraag vrienden of familie om eerlijke feedback over hoe ze je gedrag ervaren. Dit kan confronterend zijn, maar het kan je inzicht geven in hoe je op anderen overkomt en waar je kunt verbeteren.

5. Oefen altruïsme

   - Door actief iets voor anderen te doen, bijvoorbeeld via vrijwilligerswerk, kun je oefenen in het stellen van andermans belangen boven de jouwe. Dit helpt om je blik te verruimen en je verbonden te voelen met anderen.

   - Altruïsme kan ook beginnen met kleine daden. Houd de deur open voor iemand, bied aan te helpen met iets kleins, of geef je tijd om te luisteren naar iemand die dat nodig heeft.

6. Verbeter je communicatie

   - Probeer in plaats van alleen te denken aan wat jij wilt, te oefenen in onderhandelen met anderen. Dit betekent dat je actief luistert naar wat zij willen en samen zoekt naar een oplossing waarin ieders belangen worden gerespecteerd.

   - Let op hoe vaak je de woorden "ik" en "mij" gebruikt in gesprekken. Probeer vaker termen als "wij", "ons" of "samen" te gebruiken. Dit kleine taalkundige verschuiving kan je helpen om je denken te veranderen en meer gericht te zijn op samenwerking.

7. Geduld en zelfcompassie

   - Verandering kost tijd, vooral als het gaat om diepgewortelde gewoonten. Egoïsme loslaten is een proces van vallen en opstaan. Het is belangrijk om mild voor jezelf te zijn en elke stap vooruit te zien als een overwinning.

   - Soms komt egoïsme voort uit onzekerheid of een gevoel van tekortkoming. Als je aan je zelfbeeld werkt en meer zelfvertrouwen ontwikkelt, kun je leren dat je niet altijd jezelf op de eerste plaats hoeft te zetten om waardevol te zijn.

8. Volg de E-Learning van zelfwaardering.com

   - Als je merkt dat het moeilijk is om zelf veranderingen aan te brengen, kan het nuttig zijn om met een therapeut of coach te praten. Zij kunnen je helpen om onderliggende oorzaken van je egoïstisch gedrag te begrijpen en specifieke strategieën te ontwikkelen om daarmee om te gaan. Er zijn lessen voor je gemaakt om af te rekenen met het hardnekkige vasthouden aan de overlevingsstrategie van egoïsme.

Door bewuster te worden van je eigen gedrag en actief te werken aan empathie, samenwerking en altruïsme, kun je stap voor stap leren om minder egoïstisch te zijn en beter met anderen in balans te leven, wat niet alleen effect heeft op je gemoedsrust en geluk, maar ook respectabel overkomt bij een ander. De ander gaat vervolgens jouw belonen en dat is altijd een beter gevoel dan jezelf te moeten blijven belonen. 

Waarom is het belangrijk te stoppen met egoïstisch denken en handelen?

Als je stopt met egoïstisch handelen en meer gericht bent op anderen, kunnen de effecten zowel persoonlijk als sociaal zeer positief zijn. Hier zijn enkele van de voordelen die je kunt terugkrijgen:

Door minder egoïstisch te zijn, verbeter je de kwaliteit van je relaties met anderen. Mensen waarderen het wanneer je hun behoeften en gevoelens in overweging neemt. Dit leidt vaak tot sterkere, diepere en meer wederzijdse banden, gebaseerd op vertrouwen, respect en samenwerking.

Wanneer je je gedraagt op een manier die anderen ten goede komt, zijn mensen vaak geneigd om hetzelfde voor jou te doen. Dit wordt wederkerigheid genoemd. Door anderen te helpen en aandacht te geven aan hun behoeften, zullen zij waarschijnlijk sneller geneigd zijn om jou ook te helpen wanneer je dat nodig hebt.

Wanneer je stopt met egoïstisch handelen en je meer openstelt voor de behoeften van anderen, ontwikkel je vaak meer empathie. Dit betekent dat je beter in staat bent om de gevoelens en perspectieven van anderen te begrijpen, wat leidt tot meer begrip en compassie. Dit kan niet alleen je relaties verbeteren, maar ook je persoonlijke ontwikkeling stimuleren.

Veel mensen ervaren meer voldoening en geluk wanneer ze anderen helpen. Psychologisch onderzoek toont aan dat **altruïstisch gedrag** en het helpen van anderen leidt tot een gevoel van betekenis en geluk. Door minder op jezelf gericht te zijn, kun je positieve emoties ervaren die voortkomen uit het bijdragen aan het welzijn van anderen.

Egoïstisch gedrag kan vaak leiden tot conflicten, omdat het belangen van anderen schaadt. Door meer rekening te houden met anderen, kun je deze conflicten verminderen en bijdragen aan een harmonieuzere omgeving, zowel thuis als op het werk of in sociale kringen.

Mensen die minder egoïstisch zijn, worden vaak meer gewaardeerd en gerespecteerd door hun omgeving. Anderen zien hen als betrouwbaar, attent en vriendelijk, wat hun sociale status en reputatie kan verbeteren.

Door minder egoïstisch te zijn, kun je groeien als persoon. Het vereist vaak dat je je eigen behoeften en impulsen beter begrijpt en reguleert. Dit kan leiden tot een sterker gevoel van zelfbeheersing, zelfbewustzijn en emotionele intelligentie.

Kortom, door te stoppen met egoïstisch handelen, ontvang je vaak terug wat je in anderen investeert: betere relaties, meer steun, innerlijke voldoening, en een diepere verbinding met de wereld om je heen.

Is er verschil tussen een narcist en een egoist?

Egoïsme en narcisme hebben enkele overlappen, maar zijn ook verschillend in hun diepgang en impact. Beide eigenschappen draaien om een focus op het eigenbelang, maar narcisme gaat verder dan puur egoïstisch gedrag. Hier zijn enkele belangrijke overeenkomsten tussen een egoïst en een narcist:

1. Zelfgerichtheid

• Egoïsten handelen primair vanuit eigenbelang, met als doel hun eigen behoeften, wensen en doelen te vervullen, vaak zonder rekening te houden met anderen.
• Narcisten zijn ook extreem zelfgericht, maar hun zelfgerichtheid is vaak dieper verankerd in een gevoel van superioriteit en grandiositeit. Ze hebben een constant verlangen om bewonderd te worden en geloven dat ze speciaal of beter zijn dan anderen.

2. Gebrek aan empathie

• Egoïsten kunnen soms minder empathie tonen, omdat ze meer gefocust zijn op hun eigen voordelen. Ze zijn echter niet noodzakelijk altijd ongevoelig voor anderen; hun empathie kan worden onderdrukt of beperkt wanneer hun eigen belang op het spel staat.
• Narcisten hebben vaak een fundamenteel gebrek aan empathie. Ze kunnen moeite hebben met het erkennen van de gevoelens, behoeften en wensen van anderen. In extreme gevallen kunnen narcisten anderen manipuleren of uitbuiten zonder enige vorm van schuldgevoel, simpelweg omdat ze de ander niet echt als gelijkwaardig zien.

3. Manipulatief gedrag

• Egoïsten kunnen soms manipulatieve tactieken gebruiken om hun eigen doelen te bereiken, vooral als ze vinden dat dit noodzakelijk is om hun belangen veilig te stellen.
• Narcisten gaan hierin vaak nog verder: manipulatie is een gebruikelijke strategie voor narcisten om bewondering, controle en macht over anderen te krijgen. Ze kunnen anderen gebruiken om hun eigenwaarde te bevestigen en hun superioriteitsgevoel te versterken.

4. Gebrek aan wederkerigheid

• Egoïsten zijn vaak niet geneigd tot wederkerigheid; ze zullen niet altijd iets teruggeven als ze geholpen worden. Ze kunnen handelen op een manier die alleen hen ten goede komt, zonder het verlangen om iets terug te doen voor anderen.
• Narcisten hebben een diepere verwachting dat anderen hen zullen dienen of bewonderen zonder iets terug te geven. Ze voelen vaak dat ze recht hebben op speciale behandeling en zijn vaak verontwaardigd als ze niet krijgen wat ze willen.

5. Focus op eigenwaarde

• Egoïsten hebben meestal een gezond zelfbeeld, maar ze prioriteren hun eigen belangen boven die van anderen.
• Narcisten zijn vaak zeer gefocust op hun zelfbeeld, maar dit zelfbeeld is vaak kwetsbaar. Hun opgeblazen gevoel van eigenwaarde kan fungeren als een verdedigingsmechanisme tegen een diepere onzekerheid of minderwaardigheidsgevoelens. Ze hebben constante externe bevestiging nodig om hun gevoel van superioriteit in stand te houden.

Belangrijk verschil:

Hoewel beide eigenschappen gericht zijn op het eigenbelang, is egoïsme meer een gedragspatroon dat gericht is op het najagen van eigen voordelen, zonder noodzakelijkerwijs pathologisch te zijn. Narcisme, vooral in de context van een narcistische persoonlijkheidsstoornis, is een diepere psychologische toestand die verder gaat dan zelfzuchtig gedrag en vaak gepaard gaat met ernstige emotionele en interpersoonlijke problemen.

In het kort, zowel egoïsten als narcisten zijn zelfgericht en tonen een gebrek aan empathie, maar narcisten hebben daarnaast een sterke behoefte aan bewondering, een gevoel van superioriteit en een diepere neiging tot manipulatief en destructief gedrag.

Hier is de afbeelding van een narcist en een egoïst samen. Het benadrukt het verschil tussen zelfobsessie en eigenbelang, met de narcist die bewonderend naar zichzelf kijkt in de spiegel en de egoïst die alleen op zichzelf gericht is, zonder aandacht voor de narcist.

Laat mij weten of je dit artikel interessant vind of niet? Dan kan ik de volgende artikelen daarop afstemmen. Of laat mij weten welke thema’s jij als lezer belangrijk vind om uit te werken.

Voor meer informatie: ga naar www.zelfwaardering.com